Sołectwo Zaborów

Zaborów: wieś, województwo podkarpackie, powiat strzyżowski, gmina Czudec

Powierzchnia: 650 ha

Liczba mieszkańców: 1042 (stan na 31.03.2023 r.)

Położenie: wieś położona po obu stronach rzeki Wisłok. W jej skład wchodzą przysiółki: Błonie, Budy, Łopuszka, Przylasek, Sołtysie, Olszyny.

 

Instytucje, organizacje i stowarzyszenia

Życie społeczno - kulturalne mieszkańców wsi Zaborów skupiane jest gównie wokół trzech ośrodków: Szkoły Podstawowej, Ochotniczej Straży Pożarnej oraz Parafii.

Szkoła Podstawowa w Zaborowie

W Szkoła w Zaborowie liczy już ponad 100 lat. Powstała w 1908 r. jako szkoła jednoklasowa i mieściła się w budynku Kółka Rolniczego. Trzy lata później powstała druga szkoła w Gminiku Zaborowskim - po lewej stronie rz. Wisłok, a w roku szkolnym 1946/47 utworzono siedmioklasową szkołę zbiorczą w Gliniku Charzewskim. Od tego momentu rozpoczęły się starania mieszkańców Zaborowa o budowę nowej szkoły. Rozpoczęła się ona w 1949 r. i trwała 5 lat. W tym budynku, powstałym w znacznej mierze za sprawą lokalnej społeczności, szkoła funkcjonuje do dnia dzisiejszego.

Ochotnicza Straż Pożarna

Kolejną organizacją gromadzącą w swoich szeregach wiele pokoleń zaborowskich rodzin jest Ochotnicza Straż Pożarna. Jest to jednostka z ponad 70-letną tradycją. Posiada bardzo dobre wyposażenie, nowoczesny sprzęt ratowniczo- gaśniczy oraz profesjonalnie wyszkolonych strażaków. OSP jest gwarancją bezpieczeństwa dla mieszkańców wsi oraz przykładem prawidłowego działania podczas każdego rodzaju akcji. W remizie strażackiej siedzibę ma zaborowska filia Gminnej Biblioteki Publicznej.

Parafia

Parafia w Zaborowie została wydzielona z parafii czudeckiej. W 1958 r. został wybudowany Kościół parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski. Powstał on dzięki wielkiej determinacji i społecznej pracy mieszkańców. Budowa kościoła w tamtych czasach była ogromnym wyzwaniem i aktem odwagi gdyż ówczesne władze nie zezwalały na powstawanie nowych obiektów sakralnych i stosowały represje wobec ludzi, którzy angażowali się w prace przy nielegalnie wznoszonych świątyniach. Ogromny wkład w wystrój kościoła miał miejscowy rzeźbiarz Jan Flaga, który wykonał między innymi drewnianą ambonę i konfesjonały. Kościół parafialny, wybudowany tak dużym wysiłkiem i poświęceniem jest dumą mieszkańców Zaborowa.

Zespół Pieśni i Tańca Zaborowiacy

Zespół Pieśni i Tańca „Zaborowiacy" powstał w styczniu 1974 roku i działa nieprzerwanie od prawie 50 lat pod patronatem Ośrodka Kultury w Czudcu. Skupia w swoich szeregach dzieci, młodzież oraz dorosłych mieszkańców gminy. Zespół w swoim dorobku posiada tańce i przyśpiewki rzeszowskie, pogórzańskie i lasowiackie. Zespół ten jest chlubą Zaborowa i wizytówką Gminy Czudec.

Koło Gospodyń Wiejskich

W Zaborowie od ponad 40 lat  aktywnie działa Koło Gospodyń Wiejskich. Głównym celem  tego stowarzyszenia jest rozwój kultury ludowej, a przede wszystkim kultury lokalnej i regionalnej. KGW wspiera także rozwój przedsiębiorczy kobiet mieszkających na wsi poprzez inicjowanie i aktywne uczestnictwo w wydarzeniach kulturalno - oświatowych w gminie.

 

Historia miejscowości

Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od usytuowania wsi – za borem. Najstarsze udokumentowane informacje dotyczące Zaborowa pochodzą z 1279 roku (dokument legata papieskiego Filipa, w którym potwierdza opatowi klasztoru cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny m.in. z Zaborowa). Późniejsze wzmianki pojawiają się np. w księdze uposażeń probostw diecezji krakowskiej J. Długosza (ok. 1480 r.). Na przestrzeni wieków właściciele wsi wielokrotnie się zmieniali. W 1442 r. Machowscy zastawili Zaborów za 100 grzywien Mikołajowi ze Zbyszyc. W XVI w. był własnością rodziny Strzyżowskich, a w XVII w. przeszedł na własność rodziny Grabieńskich aż do początków XIX w. Kolejnymi właścicielami byli: Karol Nitsche, Wasilewscy, a następnie syn Aleksandry Uznańskiej – Józef Wiktor. Do 1960 r. poruszanie się po całej wsi było bardzo utrudnione, ponieważ miejscowość dzieliła rzeka Wisłok. Po długich staraniach i dzięki wysiłkowi mieszkańców w 1960 r. do użytku oddany został most, który połączył dwie części wsi i pełni swoją funkcję do dziś, choć w tym czasie był wielokrotnie remontowany.

Warto zobaczyć

Pomnik przyrody

Uwagę przejeżdżających przez Zaborów zwraca, ogromnych rozmiarów dąb szypułkowy rosnący w centrum wsi, przy drodze przelotowej prowadzącej z Rzeszowa do Jasła. Jest to najbardziej okazały pomnik przyrody w gminie. Jego wiek szacowany jest na niemal 500 lat. Na pniu tego drzewa umieszczona została kapliczka z figurką Jezusa Frasobliwego wykonana początkiem XX w. przez miejscowego artystę ludowego Jana Flagę.

Kapliczki

Odwiedzając Zaborów warto zatrzymać się na chwile przy przydrożnych kapliczkach. Na szczególną uwagę zasługuje piękna XVIII – wieczna kapliczka Najświętszej Marii Panny znajdująca się przy drodze głównej.  Z kolei przy szlaku turystycznym przebiegającym przez Zaborów (czarny szlak) zobaczyć można kapliczkę z figurką Jezusa Frasobliwego. Została ona postawiona w miejscu, z którego można podziwiać panoramę całej miejscowości.

Bibliografia: Renata Czech, Maria Łyszczarz, Alina Rykała „Zaborów Nasze Korzenie Zarys historii wsi i szkoły”