Sołectwo Przedmieście Czudeckie
Informacje ogólne
Przedmieście Czudeckie: wieś, województwo podkarpackie, powiat strzyżowski, gmina Czudec
Powierzchnia: 1396 ha
Liczba mieszkańców: 1995 (stan na 31.03.2023 r.)
Położenie: wieś otaczająca miejscowość Czudec. Graniczy z: Babicą, Wyżnem, Zaborowem, Pstrągową, Nową Wsią i Czudcem oraz Niechobrzem, Wolą Zgłobieńską i Lutoryżem.
Instytucje, organizacje i stowarzyszenia
W Przedmieściu Czudeckim funkcjonuje m.in.: ośrodek wspólnotowy prowadzony od 2012 r. przez Stowarzyszenie „Emaus”. Jest to miejsce, w którym osoby bezdomne, bezrobotne i samotne uczą się na nowo funkcjonować w społeczeństwie i rozwijać zawodowo podejmując prace na rzecz wspólnoty oraz lokalnej społeczności.
W tej miejscowości zlokalizowane zostały również:
- oczyszczalnia zapewniająca odbiór ścieków od większości mieszkańców Gminy Czudec oraz
- PSZOK – Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.
Historia miejscowości
Przedmieście Czudeckie, jak sama nazwa wskazuje, jest to miejscowość położona wokół Czudca i chociaż Czudec stracił swe prawa miejskie już dawno temu to nazwa Przedmieścia pozostała. Historycznie, teren Przedmieścia należał do Czudca, a odłączone zostało prawdopodobnie w czasach zaboru austriackiego ze względu na przepisy podatkowe. Jednakże Przedmieście Czudeckie zawsze było ściśle związane z Czudcem, choćby przez wspólną parafię i szkołę, ale także przez tych samych właścicieli, wśród których wymienia się ród Strzyżowskich, Grabieńskich, Nitschów, Wasilewskich, Wiktorów i Uznańskich.
Warto zobaczyć
Ruiny zamku
W Przedmieściu Czudeckim godne obejrzenia są ruiny zamku, którego istnienie potwierdziły badania archeologiczne i dowiodły, że już we wczesnym średniowieczu obiekt miał charakter obronny. Zapewne pełnił on funkcję strażnicy na pograniczu polsko-ruskim. Zamek powstał w średniowieczu, został rozbudowany w XVI w., a zniszczony w wyniku pożaru w 1692 r. i ostatecznie rozebrany do 1713 r. Część materiałów po rozbiórce posłużyła do budowy kościoła parafialnego w Czudcu Czudecki zamek usytuowany był po prawej stronie rzeki Wisłok na wzniesieniu nazywanym Górą Zamkową. Pierwsza wzmianka o czudeckim zamku pochodzi
z 1354 r. z dokumentu króla Kazimierza Wielkiego (dok. dot. lokacji miasta Rzeszowa), Nie zachowały się dokumenty potwierdzające, kto był budowniczym zamku, istnieją jednak przypuszczenia, że jego powstanie powiązane jest z rodem Gryfitów. Czudecki zamek został opisany w 1938 r. przez Gabriela Leńczyka, który sporządził plan obiektu. Określił go mianem grodziska z wałami o średnicy 50 m. Dalsze prace archeologiczne na terenie Góry Zamkowej w latach 2001-2010 prowadził Antoni Lubelczyk. Dzięki jego odkryciom udało się ustalić wiele szczegółów dotyczących wyglądu i dziejów zamku.
Rezerwat przyrody „Wielki Las”
Miłośnikom przyrody można polecić odwiedzenie rezerwatu „Wielki Las”, którego część leży właśnie na terenie Przedmieścia Czudeckiego. Rezerwat „Wielki Las" obejmuje ochroną jeden z cenniejszych pod względem przyrodniczym fragmentów żyznej buczyny karpackiej. Na terenie rezerwatu można spotkać wiele chronionych oraz rzadkich gatunków flory górskiej. Wśród najcenniejszych – występują tu dwa gatunki z rodziny storczykowatych: buławnik mieczolistny umieszczony na „Liście roślin zagrożonych w Polsce" oraz gnieźnik leśny. Drzewostan rezerwatu to ok. 100-letni starodrzew bukowy. Wśród cennych gatunków fauny występujących w rezerwacie wymienić można: dzięcioła czarnego, lelka kozodoja, puszczyka uralskiego, kobuza, trzmielojada, pójdźkę, sowę uszatą, bociana czarnego, salamandrę plamistą. Na terenie rezerwatu występuje również kozioróg bukowiec - ginący przedstawiciel entomofauny. Przez teren rezerwatu przebiega leśna ścieżka dydaktyczna, która cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających.
Ścieżki pieszo - rowerowe
Ze względu na urokliwe położenie miejscowości Przedmieście Czudeckie przez jej teren przebiegają szklaki turystyczne oraz dwie ścieżki pieszo-rowerowe. Pierwsza z nich prowadzi z Babicy przez Przedmieście Czudeckie, Czudec, Wielki Las, Pstrągowę Wolę do Czudca zaś druga rozpoczyna swój bieg w Babicy, przechodzi przez Przedmieście Czudeckie i kończy się w Czudcu. Łączna długość ścieżek to ok. 44 km.